Bericht van Topfit Fysiotherapie, Martijn Poort

Als je tachtig bent voel je je van binnen gewoon nog geen tachtig!

Soms kunnen de cliënten zich niet meer in woorden of met woorden uiten

‘Als je tachtig bent voel je je van binnen gewoon nog geen tachtig. Dus dan heb je ook het gevoel dat je eigenlijk nog wel een keer op de brommer weg kunt. Of op een keukentrap kan stappen. Of een klusje doen of zo’. ‘Alleen dan krijg je in één keer iets en dan loop je ineens achter een rollator.’ Zo zei een cliënt ooit tegen me. Mijn naam is Karin Helsloot en ik werk inmiddels al ruim 20 jaar als fysiotherapeut in de ouderenzorg. En vandaag wil ik u graag wat meer vertellen over geriatrische fysiotherapie:

Ouderdom
“Ouderdom komt met gebreken” U kent die term vast wel. Dat wordt vaak genoeg uitgesproken naarmate we ouder worden en steeds meer last krijgen van allerlei fysieke pijntjes en beperkingen. Er wordt vaak lacherig over gedaan en vanzelfsprekend genomen. Maar de kwetsbaarheid die optreed bij de ouderen en wat dat fysiek, mentaal of sociaal met iemand doet wordt vaak behoorlijk onderschat. Veel cliënten hebben het daar erg moeilijk mee en kunnen of willen het ouder worden en de beperkingen die daarbij optreden (nog) niet accepteren. Een groot deel van hen komt dan toch in een negatieve spiraal van pijn en verminderde mobiliteit terecht. En dat kan dan weer leiden tot passiviteit, te weinig bewegen en daardoor meer functie verlies.
Zodra u ouder wordt zult u merken dat uw lichaam anders gaat reageren. Dan heeft uw lichaam vaak veel meer tijd nodig om te herstellen. En als u fysiek niet meer alles kan, en pijn en beperkingen voelt die u vroeger niet had, dan kan dat zeker ook een uitwerking hebben op uw dagelijks functioneren en welzijn.
Bij ouderen met complexe gezondheidsproblemen, dus wanneer er sprake is van meer aandoeningen, stoornissen of ziektes en of hoge leeftijd, hoeft er niet veel te gebeuren of ze kunnen op fysiek, psychisch en mentaal vlak helemaal uit balans raken. Ze raken dan volledig de controle kwijt op hun eigen dagelijks functioneren en worden dan van de ene op de andere dag afhankelijk van hun omgeving. Als ( volledig) herstel dan ook niet meer mogelijk is moeten ze leren hier mee om te gaan.

De geriatrie fysiotherapeut
Speciaal voor de meer kwetsbare ouderen en voor mensen op hoge leeftijd met complexe gezondheidsproblemen (meerdere aandoeningen en/of beperkingen ) zijn er geriatrie fysiotherapeuten.
Veel oudere mensen krijgen ten gevolge van ziekten en slijtage problemen in de mobiliteit, functionaliteit en zelfredzaamheid. Dit zijn een paar voorbeelden die dit kunnen veroorzaken: arthrose, osteoporose, ziekte van Parkinson, een gebroken heup, een doorgemaakte beroerte, beweegarmoede bij dementie en/of langdurige passiviteit of bedlegerigheid bij een chronische aandoening.
De geriatrie fysiotherapeut informeert, adviseert en behandeld middels functionele oefentherapie. Maar geeft ook informatie, adviezen en begeleiding aan de betrokkenen in de omgeving van de cliënt zoals gezinsleden, verzorgenden en mantelzorgers. Denk hierbij aan uitleg van; het ziektebeeld, de behandeling, de vooruitzichten en eventuele hulpmiddelen. Dit zodat zij ook zo goed mogelijk kunnen ondersteunen in het behandelproces van de cliënt.
Indien er andere disciplines betrokken zijn bij de verzorging en behandeling van de cliënt wordt er overlegd gepleegd met alle betrokkenen en multidisciplinair geëvalueerd over het verloop van de behandeling. Denk hierbij aan Specialist oudergeneeskunde, huisarts, ergotherapeut, verpleegkundige en diëtist.

Einddoel
Het einddoel is dat cliënten zelfstandig en waar nodig met hulp van eigen sociale omgeving het functie herstel of het functiebehoud kunnen voortzetten. Middels de gegeven “functionele” oefentherapie is er vaak nog heel veel mogelijk in het functie herstel, preventie en onderhoud hiervan maar het moet dan wel met regelmaat blijven gebeuren. Soms kan de cliënt hier niet zelf meer voor zorgen en kijk je mee als behandelaar wie je daarvoor kan inschakelen.

20 jaar ouderenzorg
Ik werk al 20 jaar als fysiotherapeut in de ouderenzorg en heb me zo door de jaren heen gespecialiseerd in de zorg voor (kwetsbare) ouderen met lichamelijke (èn soms ook) psychische aandoeningen. Als therapeut ben ik betrokken bij zowel het zoeken van de oorzaak van mobiliteitsproblemen, maar ook bij de preventie, behandeling en begeleiding ervan.
In de 20 jaar tijd dat ik als fysiotherapeut in de ouderenzorg werk heb ik het nog steeds erg naar mijn zin. Ik vind het superleuk en ook een heel dankbare taak om mensen op deze manier te ondersteunen. En om samen met mijn cliënt en alle betrokkenen tot een positief (maar ook een realistisch) resultaat te komen.
Mijn werk kan heel verrassend zijn. Als je als fysiotherapeut met ouderen en dementerende ouderen werkt moet je er rekening mee houden dat niet alles volgens protocol kan lopen. Je moet flexibel en creatief zijn. Er spelen vaak zoveel andere omstandigheden mee op fysiek, sociaal en / of geestelijk vlak dat je planning überhaupt niet loopt zoals je had voorbereid. Ook moet je er rekening mee houden dat je cliënt er plotseling niet meer is door overlijden of verhuizing . Soms moet je professioneel genoeg handelen om de fysiotherapeutische samenwerking te verbreken indien hier geen noodzaak meer voor is ondanks de band die er inmiddels is opgebouwd. En hier moet je wel mee om kunnen gaan. Maar het werken met zeer kwetsbare ouderen betekent toch wel vaak dat je de cliënt tot het einde van hun leven begeleid. Ze vertrouwen op mij tijdens hun meest kwetsbare momenten. Ze delen vaak lief en leed over alles wat ze in hun leven hebben meegemaakt. Van hun gelukkigste momenten tot hun meest verdrietigste of angstige dag. Buiten dat ik ze fysiek begeleid ben ik ook een luisterend oor. Hoe meer ik van iemand weet des te beter kan ik soms ook hun reactie en actie begrijpen. Soms kunnen de cliënten zich niet meer in woorden of met woorden uiten en moet ik lichaamstaal kunnen begrijpen. Maar ik wil uiteindelijk samen met cliënt en/of hun omgeving werken aan een zo hoog mogelijke kwaliteit van hun dagelijks leven. En daar doe ik het voor. De dankbaarheid van deze cliënten en hun familie voor deze inzet is enorm en wordt ook vaak naar mij uitgesproken. Dat geeft mij heel veel voldoening van mijn werk.
Karin Helsloot

Wilt u meer informatie over fysiotherapie en geriatrie, neemt u dan contact op via 088-1719000.

Ook kunt u terecht op de website van De Nederlandse Vereniging voor Fysiotherapie in de Geriatrie (NVFG) is dé beroepsvereniging van en voor geriatriefysiotherapeuten in Nederland. www.nvfgnet.nl of www.fysiotherapie.n